Hà Nội có rất nhiều món quà đặc sản nhưng không món nào thắm đượm chất đồng quê như hạt cốm xanh. Mặc dù có rất nhiều làng làm cốm nhưng cốm làng Vòng vẫn được đánh giá là ngon nhất vì ngoài vị dẻo ngọt của từng hạt cốm nó còn chứa đựng cả sự kỳ công của người làm.
Dưới đây là những thông tin về cốm làng Vòng dành cho mọi người
Đặc sản cốm làng Vòng đã có từ lâu đời, chúng được làm từ nếp cái hoa vàng, mỗi năm có 2 vụ: vụ chiêm chỉ có cốm vào tháng Tư. Là trái vụ nên cốm của vụ chiêm sẽ không mấy hấp dẫn bằng vụ chính. Muốn thưởng thức cốm ngon phải đợi đến vụ mùa, bắt đầu từ tháng Bảy cho đến tháng Mười. Là một thứ quà mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê lại mang trong mình hương vị tất cả sự đảm đang, cần cù và sáng tạo của người dân. Vì vậy từ xa xưa, làng Vòng đã nổi tiếng với đặc sản cốm:
Khi lúa vừa chín độ ngả bóng câu người ta cắt lúa đem về tuốt lấy hạt, sàng sảy bớt vỏ và những tạp chất. Các bà, các cô khéo léo đãi những hạt lúa nếp trong bể nước để chọn hạt mảy, căng bóng và sau đó được đem rang bằng chảo gang đúc, đế dày để đảm bảo giữ nhiệt đều. Ngọn lửa rang cốm cũng cần có một sự chăm chút, bởi nếu đốt bằng than thì lửa sẽ không đượm, không đều nên người làng Vòng chọn củi để đốt. Khi mới rang cốm lửa phải để to đều, nhưng khi gạo đã bắt đầu tái trắng người trông bếp phải sẽ để bớt lửa đi. Cốm rang được đảo liên tục cho nóng đều vì chỉ cần quá lửa chút là hạt cốm sẽ gãy.
Cốm rang xong đem giã ngay khi còn nóng. Chiếc cối đá được chôn ở dưới nền nhà để đảm bảo độ đầm và tránh gây ra tiếng ồn. Mỗi chiếc cối có thể chứa được khoảng 5kg cốm, vừa giã vừa đảo luôn tay từ trên xuống rồi lại từ dưới lên. Trước đây, khi giã cốm phải cần đến 2 người, một người đạp chày còn người kia ngồi đảo tay nhưng ngày nay công đoạn đã được cải tiến bằng máy móc hiện đại nên chỉ cần 1 người ngồi lo khâu đảo cốm sao cho đều.
Cốm sau khi giã khoảng 10 phút thấy có trấu thì được đem sàng xảy cho bớt vỏ rồi lại đổ vào cối giã tiếp. Cứ như thế giã đến lần thứ 5 thì bắt đầu phân loại cốm. Mỗi loại lại được giã riêng thêm 2 lần nữa mới xong. Người ta thường gói cốm vào lá sen để có thể ôm trọn vào lòng hương cốm thơm ngọt và thanh khiết. Bên trong những chiếc lá sen là những chiếc lá ráy tươi non, căng bóng nhựa sống với nhiệm vụ chỉ để giữ mãi màu cốm xanh dịu và giúp cho hạt cốm vẫn giữ được độ dẻo và mềm, thơm mùi nếp tươi.
Người Hà Nội ăn cốm như một thức quà vặt mộc mạc, giản dị chứ không phải để ăn no. Cốm được người Hà Nội chế biến thành nhiều món ăn ngon, có khi cốm làm nguyên liệu chính nhưng cũng có khi là thực phẩm làm tăng mùi vị trong món ăn khi chế biến. Nhưng dù thế nào thì chúng vẫn không mất đi hương vị thanh khiết của mình.
Mỗi khi thu về, hương vị đặc trưng của cốm cũng góp phần làm cho sắc thu Hà Nội trở nên nồng nàn, thêm lắng đọng.
